Tarihi Kirkpinar Yağlı Güreşleri

Tarihi "Kırkpınar Yağlı Güreşleri" :1357'de Rumeli'de doğup, günümüze kadar uzanan geçmişiyle dünyanın en eski güreş festivalidir.

650 yıla yaklaşan bir geleneğin taşıyıcısı olan "Kırkpınar Yağlı Güreşleri"; 1 hafta boyunca, yurdun ve dünyanın değişik köşelerinden gelen basın mensupları, halkoyunları ekipleri, milyonlarca izleyici, sanatçı ve devlet adamının katılımı ve her yıl gerçekleştirilen farklı organizasyon yapısıyla, çok çetin müsabakalara ev sahipliği yapmaktadır.

Başpehlivanlık ve diğer dallardaki güreş müsabakalarının yanı sıra, organizasyon süresince devam eden "Mehteran Bölüğü"nün ve yerli-yabancı halk oyunları ekiplerinin gösterileriyle yaşatılan coşku, "Kırkpınar Yağlı Güreşleri"ni, geleneksel bir festivale dönüştürmektedir.
2009 Kırkpınar Yağlı Güreşleri ve Kültür Etkinleri



Bu yil 648. düzenlenicek olan Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri ve Kültür Etkinlikleri Haftasi
30 Haziran 2008-06 Temmuz 2009 tarihleri arasinda gerçeklestirilecektir.

Yağlı güreşte pehlivanlar kilo ile değil, bilgi ve ustalıklarına göre gruplara ayrılırlar. Bu gruplar; deste,küçük,orta,başaltı ve baştır. Güreş başlayacağı zaman cazgır pehlivanları eşleştirir.

Dolayısıyla güreşlerde cazgırın önemi büyüktür. Yağlı güreşte yenilenin sırtı yerde belirli bir zaman kalacaktır şeklinde bir kural yoktur. Pehlivanlıkta gömlek önemlidir. Güreşte kilo değil, bilgi,ustalık ve tecrübe ön plandadır.


Yenme Kuralları'ndan Bazıları

Çivi yukarı : Rakibinizin ayaklarından yakalar, tepe üstü diker, sonra sırtını yere getirirsiniz.
Sırtüstü : Rakibinizi yerde çevirerek veya ayakta düşürerek yapabilirsiniz.
Açık düşürmek : Ya kendi hatası ya da rakibi vesilesiyle kıç üstü düşmesi. Sırtı yere gelmemiştir, ama göbeği meydana çıkacak kadar arka üstü veya yan düşmüştür.

Yenilme Kuralları'ndan Bazıları

Kıspet çıkarmak : Olabilecek en kötü olaylardan biridir. Pehlivanın ayağından kıspetinin çıkması ya da boydan boya yırtılması bir yenilgi sebebidir.
Pes etmek : Bazı pehlivanlar yorulduklarında ya da yenileceklerini anladıklarında sırtının yere gelmesini istemiyorlarsa, "Pes Ediyorum" der ya da rakibinin kıspetine vurur.
Tartarak yenmek : Rakibi kucaklar, ayaklarını yerden keser, en az 3 adım kadar yürürseniz rakip yenilmiş olur.

Pehlivan sözlüğü farsçadır. Burhan-katia göre asıl anlamı yürekli cesur (Şeci) yiğit (dili) ise de, Zabit, vali, iri vücutlu ve doğru sözlü kimseye de Pehlivan denilir. Bu nedenle yerine göre çeşitli zamanlar için kullanılmıştır.

Selçuklular zamanında kahramanlık gösteren savaşçılara, üstün başarı kazanan atıcı, güreşçi, gürzcülere de "Pehlivan" denilmiştir. Ama asıl önemlisi, bu sıfatın 16.YY. başlarından itibaren yalnız sporcular için kullanılmış olmasıdır. "Pehlivan" sözcüğünün bu anlamda kullanılışı Sultan II. Mahmut çağının sonuna kadar sürmüştür.
Osmanlılar zamanında saray dışında yapılan güreş yarışmaları panayırlarda, düğünlerde kulüplerde bir hayır kurumu yararına veya meslek edinmiş organizatörlerin özel yer ve salonlarında yapılırdı. Ayrıca Düğün Güreşleri, Ramazan Güreşleri, Hayır Kurumlarına yapılan Güreşler vardı.

Ahmet TAŞÇI, 1990 - 1992 / 1995 - 1997 / 1999 - 2001 yılları başpehlivanı. Birçok defa Altın Kemer almaya hak kazanmıştır.

Kırkpınar'ın en büyük ödülünü alan ve başpehlivan güreşlerinde birinci olan güreşçidir.

Bu ünvanı elde eden pehlivan 1 yıl için Türkiye'nin başpehlivanı olur ve altın kemer ile ödüllendirilir.

Arka arkaya üç yıl başpehlivanlığı kazanan güreşçi, altın kemerin de sahibi olur.

Kırkpınar güreşlerinin en temel öğelerinden biri ağalık müessesesidir.

Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, örf ve adetlere uygun olarak güreşlerin yapılmasını sağlayan, ödüller veren Kırkpınar Ağaları idi...


Murat Şener. 1950 - 1952 yıllarında 3 yıl ağalık yapmıştır.

Ancak şimdi "Kırkpınar Ağası", saydığımız bu faaliyetlerin hepsini karşılayamadığından ve bir etkinlik çerçevesine toplandığından, masrafların büyük bir çoğunluğu Belediyelerce karşılanmaktadır.

Güreşçiler, kavranmaları güç olsun diye yağlanırlar. Pehlivanlar, güreş meydanının uygun bir yerinde yağ ve su ile doldurulmuş kazanların etrafında yağlanırlar.



Pehlivanlar önce sağ elle sol omuza, göğüse, kol ve kıspete yağ sürerler. Daha sonra sol el ile aynı işlemi tekrarlarlar.

Güreşçiler bu arada birbirlerinin sırtlarını da yağlarlar. Güreş başladıktan sonra pehlivanlar ayırda dolaşan yağcılardan diledikleri zaman yağ ve su alabilirler.

Yağlı Güreş Cazgırları

Yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları seyircilere tanıtan, onları güreşe başlatan kişidir. "Salavatçı" da denilen Cazgır, hakem heyetinin ya da kura ile eşleştirilen pehlivanların adlarını, sanlarını, güreş oyunlarındaki hünerlerini uygun mısra ve dualarla tanıtır.

Bu dua yörelere göre değişir. Pehlivanlıkta olduğu gibi cazgırlıkta da usta-çırak geleneği vardır. Ünlü cazgırlar arasında, Edirne Ayşekadın Camii imamı Sadık Hoca ( Atılgan ), Şirin Mustafa sayılabilir. Güreşlerin başlangıcının ilk günü olan Cuma günü, tüm güreşçiler pehlivanlar mezarlığını ziyaret ettikten sonra, Selimiye Camiinde okutulan Mevlütün ardından Sarayiçi'ne gidilerek, küçük boylardan itibaren cazgırın duası ile güreşleri başlatırlar.

Zembil

Kıspet, zembil adı verilen ve sazdan yapılan bir torbada taşınır ve saklanır. Güreşi bırakan pehlivan, zembilini duvara asmasından belli olur.

Kırmızı Mum

Kırkpınar'ın davet simgesi "Kırmızı Dipli Mum" dur. Eskiden şehir ve köylerdeki kahvelere "Kırmızı Dipli Mum"lar asılarak, oradaki halk Kırkpınar'a davet edilirdi.

Diğer bir deyişle davet için sadece "Kırmızı Dipli Mum" kullanılırdı.

Şalapur Bezi

Kırkpınar Er Meydanı'nda güreş tutan pehlivanlar, güreşirken yüzlerini ve gözlerini silmek için salaşpur bezi kullanmaktadırlar.

3 gün süren güreşlerde kullanılan salaşpur bezi miktarı yaklaşık 1000 metredir.

Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tarihi




Anadolu 'da bulunan Osmanlılar, Edirne'nin fethinden önce (1361), Orhan Gazi devrinde, onun oğlu Süleyman Paşa komutasında Rumeli'ye geçerler (1356-1357).

Osmanlı Akıncıları, burada yaptıkları akınlar sırasında, savaşmadıkları ve mola verdikleri günlerde, zamanlarını, aralarında çeşitli sporlar yaparak değerlendirirlerdi.

Bir keresinde güreşe tutuşan 40 yiğit içinden ikisi, tutuştukları güreşi gece yarısına dek sürdürdükleri halde sonuçlandıramazlar ve ikisi de güreştikleri yerde can verir...

Arkadaşları bu iki yiğidi güreş yaptıkları yerde bulunan bir incir ağacının altına gömdükten sonra Edirne 'ye doğru akınlarına devam ederler.



Edirne'nin fethinden sonra Ahırköy çayırlığına geldiklerinde, o incir ağacının civarında billur kaynaklı bir suyun, Kırkpınar çayırlığına doğru aktığını görürler ve bu nedenle de "Kırktı bunlar. Bu yakaya ilk ayak basanlardır bunlar" diyerek o yere Kırkpınar adını verirler.